1934'te kurulan Umberto'nun hikayesi Napoli'de başlıyor: Genç Umberto, dondurma sanatını Napoli'deki efsanevi Peppino dondurma dükkanında öğrendi. Yıllar sonra tutkusunu Milano'ya taşıyarak Piazza Cinque Giornate'de bu sembolik dükkanı açtı ve o zamandan beri artizan dondurma geleneğini ilk günkü özveri ve kararlılıkla canlı tutuyor. Umberto 1934'te kalite, her günün taahhüdü: Dondurmalar kendi atölyelerinde taze mevsim meyveleriyle üretiliyor ve çeşitler pazardaki ürünlere göre her gün değişiyor. Böylece her ziyaret, benzersiz bir deneyime dönüşüyor. Bu dondurma dükkanının özünde, nesilden nesle aktarılan bilgi birikimi yatıyor.
Kurucunun damadı olan 84 yaşındaki Elio, hem profesyonel hem de duygusal bir ritüele sadık kalarak bugün de her dondurma çeşidini tezgaha çıkmadan önce bizzat tadıyor: "Dondurma tam olarak kayınpederim Umberto'nun bana öğrettiği gibi olmalı," diyor. "İzleyerek öğrendim, yaparak öğrettim." Dükkanın özel tatları arasında dondurma dolgulu limonlar, herkesin bayıldığı affogato ve klasik meyveli çeşitler bulunuyor. Masif ahşaplarla, yeşil mermerlerle, aynalarla ve altın rengi detaylarla tasarlanmış dükkan, geçmişin büyüsünü koruyor. Küçük terasında ise dondurmanızı eskiden beri hep olduğu gibi, keyifle yiyebilirsiniz.

Kremalı dondurma ile klasik affogato, mevsim meyveli dondurmalar

Piazza Cinque Giornate, 4, Milano

1824 yılında kurulan Marchesi, en büyük Milano hamur işi cennetlerinden biri ve adeta klasik zarafetin simgesi. Panettone'si ve özenle hazırlanan geleneksel hamur işleri ile ünlü bu dükkanın dondurmaları da en az hamur işleri kadar sofistike. Burada her şey detaylara özen gösterilerek hazırlanıyor.

Milano'da birkaç şubesi bulunan markanın en çok dondurma çeşidi sunduğu şube ise Magenta mahallesindeki merkez şubesi. Dükkanın önünde büyüleyici bir dondurma arabası sizi anın tadını çıkarmaya ve bu tarihi pastanenin geçmişin izlerini taşıyan havasını içinize çekmeye davet ediyor. Marchesi'nin kapısında girdiğinizde geçmişe gitmiş gibi hissedeceksiniz: Tatlılar, kekler, hamur işleri ve renkli şeker kavanozlarıyla dolu raflar, sizi başka bir dönemin sade, zarif ve özel Milano'suna götürecek. Dükkanda dondurmalar kaplarda, kalıplarda, külahlarda veya leziz brioche ekmeklerin içinde servis ediliyor. Bu sunumlar da deneyimi keyifli, küçük bir ritüele dönüştürüyor.

Dondurmalı brioche ekmek

Via Santa Maria alla Porta, 11/a, Milano

Solferino, sevgili Zubelli ailesi tarafından otuz yıldan fazla bir süredir işletilen küçük bir artizan dondurma dükkanı. Tarihi Brera mahallesinin kalbinde yer alan dükkan, hem şehrin sakinlerinin hem de ziyaretçilerin gözdelerinden. Tüm dondurmalar, nesilden nesle aktarılan bir geleneğe sadık kalınarak, dükkanın arkasındaki küçük atölyede, doğal malzemelerle ve kestirme yöntemlere başvurmadan üretiliyor. Atölyenin neşesi Rita, müşterileri kocaman bir gülümseme ve samimi bir tavsiye ile karşılıyor: Sıcak ve güler yüzlü hizmeti de kremaları gibi hafızalara kazınıyor.

Menü, sevgiyle ve hassasiyetle hazırlanan klasik tatlara odaklanıyor. Dükkanın gururu Cioccolato Dubai gibi çikolatalı dondurmalar ve kremamsı Zabaglione al Marsala ise çok popüler tatlardan. Çeşitler mevsimlere göre değişiyor ve meyveler en olgun zamanlarında tezgahlarda yerini alıyor. Ayrıca dükkanda dondurmalı pastalar, kahveler, içecekler ve geleneksel tatlılar da satılıyor. Hayvansal gıda içermeyen külahlar da dahil olmak üzere vegan seçenekler sunuluyor. Böylece herkes "eskisi gibi" dondurmanın tadını çıkarabiliyor. Haftanın yedi günü açık bu dondurmacı, harika bir mahalle esnafı örneği: Önceliği lezzet, cana yakınlık ve özgünlük.

Çikolatalı, kirazlı veya diğer mevsim meyveli dondurmalar

Via Solferino, 18, Milano

Lombardiya başkentinin kalbinde, Duomo'ya ve muhteşem meydanına birkaç adım uzakta yer alan Ciacco Gelateria, İtalyan dondurmasını bilim, etik ve iyi ürün temelinde yeniden yorumluyor ve benzersiz tatlarıyla müşterilerini şaşırtıyor. Diplomasına göre kimyager, mesleğine göre dondurmacı olan Stefano Guizzetti liderliğindeki bu proje, 2013 yılında Parma'da net bir arzuyla doğdu: Özüne saygı duyarak geleneksel dondurmayı yeniden keşfetmek. Felsefesi, tartışmasız şekilde saf ve özenle seçilmiş malzemeler üzerine kurulu. Eski çeşitlere duyulan ilgi, biyodinamik tarım uygulamaları ve aynı sürdürülebilir ve dürüst dünya görüşünü paylaşan yerel üreticilerle kurulan ilişkiler, bu felsefenin temelini oluşturuyor.

Eşsiz bir gastronomi deneyimi sunan tatları (tereyağı, yumurta ve ada çayı ile hazırlanan geleneksel İtalyan makarnasından esinlenen yenilikçi tortello dondurması gibi) meraklı damaklara hitap ediyor olsa Ciacco, mevsim meyve ve sebzeleriyle hazırlanan sade ya da karışık sorbeleriyle ve olağanüstü bir ustalıkla hazırlanan klasik İtalyan lezzetleriyle de dikkatleri çekiyor. Her detay, ürünlerin titizlikle hazırlandığını ve tekniğin de ötesinde bir hassasiyet gösterildiğini yansıtıyor. Çünkü Stefano Guizzetti'nin de söylediği gibi, "dondurma hafızada çıkılan bir yolculuktur". Hâlâ denemeye ikna olmadıysanız leziz granita'lar ve affogato'lar hazırladıklarını da ekleyelim.

Cesur dondurmaseverler için "Ricordo di un tortello"

Via Spadari, 13, Milano

Tasarımcı Giorgio Bulgari ile usta dondurmacı Claudio Torcè'nin buluşmasının ardından 2020 yılında kurulan Crema Alta Gelateria, zarafeti, geleneği ve dondurma sanatına çağdaş bir yaklaşımı buluşturuyor. Çeşitli şubeleri olan markanın iç mekanları, sıcak ve sofistike şekilde tasarlanmış: Eski İtalyan dondurmacılarını çağrıştırıyor.

Vanilya ve şeftali gibi klasik tatlardan gorgonzola ya da Antep fıstıklı ricotta gibi daha özel lezzetlere kadar her çeşit, net bir denge, kalite ve yenilik arayışını ortaya koyuyor. Menüde mevsime uygun malzemelere, dikkatli hazırlığa ve kapsayıcı bir yaklaşıma odaklanılıyor: Dondurmaların çoğu vegan, külahlar glütensiz unlarla yapılıyor ve laktoz minimumda tutuluyor. Tüm bunlar da Crema Alta'yı kalitesinden ödün vermeden herkese hitap eden bir dondurma dükkanı yapıyor.

Çikolatalı, fındıklı, kremalı dondurma

Via Fiori Chiari, 16, Milano

Via Giovanni da Procida, 29, Milano

Piazza Napoli, 15, Milano

Gizli Via Adda'da turistlerin gürültüsünden uzak, şehrin günlük yaşamına ise yakın olan Gelateria Paganelli, neredeyse asırlık bir tarihin lezzetini saklıyor. Otuzlu yıllarda Ugo Paganelli tarafından kurulan bu küçük artizan dondurma dükkanı, kökenlerinin gerçek ruhunu koruyabilen işletmelerden. Günümüzde ise Ugo'nun torunu Francesco, kendisine miras kalan bir ustalıkla ve meraklı, yenilikçi bir vizyonla geleneği sürdürüyor. Vitrinde her hafta, dükkanda üretilen 200'e yakın lezzet sergileniyor. Bunlar arasında Ugo dedenin tarifiyle hazırlanan Paganelli kreması gibi nesilden nesle aktarılan zamansız klasikler ve ay ay bölgenin küçük şarap imalathanelerini destekleyen leziz şarap sorbeleri ile sızma zeytinyağlı dondurma gibi özgün tatlar yer alıyor.

Ancak Paganelli evreni dondurmanın çok ötesine uzanıyor: Semifreddo'lar, dondurmalı pastalar, buzlu dondurmalar, şarap sorbeleri... Yaz aylarında, bir başka gözdesi ise granita: Sadece taze meyvelerle veya ünlü badem granita'sında olduğu gibi iki farklı badem çeşidiyle yapılıyor ve Sicilya geleneğine uygun şekilde servis ediliyor. Titiz ve zanaatkar bir yaklaşımla, sıcaklıklara ve dokulara büyük bir özen gösteren Paganelli, Milano'nun kalbinde yaşayan bir hazineyi temsil ediyor: Burası geçmişin, tekniğin ve tutkunun her kaşıkta birleştiği küçük bir gelato tapınağı.

Şaraplı sorbe veya ünlü Paganelli kreması

Vía Adda, 3, Milano